Evaluatie van de Naleving van het Regeerakkoord op het Gebied van Onroerend Erfgoed
Regeerakkoord Sectie
7.2.3 Het agentschap en onze prioritaire partners Op ambtelijk vlak blijven we inzetten op een proactieve en klantgerichte overheid. Als erfgoed te conservatief benaderd wordt, werkt dit contraproductief, het doet de erfgoedwaarden degraderen en creëert leegstand op termijn. Ook bij grote en complexe projecten werkt men niet vertragend, maar oplossingsgericht. We zetten volop in op digitalisering: een toelating werken, een premie- of subsidieaanvraag zal in de toekomst op een snelle en eenvoudige manier en met een beperkte dossiersamenstelling aan te vragen zijn. Dit integreren we maximaal in het Omgevingsloket. In functie van het behoud van onze waardevolle sites zal er binnen het agentschap Onroerend Erfgoed ook meer ingezet worden op proactieve handhaving en bemiddeling in dossier waar al een vonnis is. Nog al te vaak is handhaving de laatste stap om verwaarlozing te stoppen maar dan is het al vijf na twaalf. We blijven lokale overheden stimuleren om een eigen erfgoedbeleid te voeren. Lokale besturen die het engagement op nemen worden aangemoedigd en ondersteund. De criteria tot erkenning van onroerend erfgoeddepots worden geëvalueerd en de financiële ondersteuning herbekeken. We werken hiervoor samen met de Culturele Erfgoeddepots. Prioriteit is en blijft om alle partners in de erfgoedzorg nog meer en beter te laten samenwerken om zo de erfgoedzorg in Vlaanderen een nieuw elan te geven. We engageren ons om de verhalen, de nieuwe kennis over ons verleden en de resultaten van het meest waardevolle archeo-logisch onderzoek op een kwaliteitsvolle en publieksvriendelijke wijze te ontsluiten. Ons onroerend erfgoed vormt ontegenspreke-lijk een essentieel element van de identiteit van Vlaanderen. We investeren dan ook in onze publiekswerking om (h)erkenning en draagvlak voor een ambitieus beleid te vergroten. We blijven daarvoor Herita onder-steunen zodat ze zich verder kunnen ontwik-kelen tot de centrale middenveldorganisatie inzake erfgoed. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar het betrekken en waarderen van de vele vrijwilligers in de sector. Ook het Netwerk Open Monumenten moet verder uitbreiden. We streven de integratie van het Netwerk Open Monumenten in de Museumpas na. Wat site-ontwikkeling betreft groeien de sites van Herita uit tot modelsites. De pas gesloten samenwerkingsovereenkomst met vzw Herita bevat goede afspraken in verband met de prioritaire opdracht die moet uit -gevoerd worden. Slaagt de VZW er niet in dan wordt de samenwerking beëindigd. Vlaanderen koestert onze natuur
Samenvatting
De Vlaamse Regering heeft een aantal initiatieven genomen die in lijn liggen met de doelstellingen uit het regeerakkoord, specifiek gericht op het onroerend erfgoed. Er is ingezet op digitalisering, proactieve handhaving, het stimuleren van lokale overheden en de ondersteuning van erfgoedorganisaties zoals Herita vzw.
Digitalisering en Klantgerichte Overheid
De implementatie van het Omgevingsloket en de digitalisering van erfgoedaanvragen [0][1][2] wijzen op een beweging naar een meer digitale en klantgerichte overheid. De Strategische Visienota Cultureel Erfgoed [3] en het Plan Vlaamse Veerkracht [0][4][5][6][7][8] ondersteunen verder de digitale transformatie en de inzet op onroerend erfgoed.
Proactieve Handhaving en Bemiddeling
Er is blijk van proactieve handhaving [9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21] en aandacht voor een verbeterde erfgoedzorg [22][14][23]. De nadruk op bemiddeling blijkt eveneens uit de samenwerkingsverbanden en de overeenkomsten om erfgoed beter te beschermen [24][25][26][27][28][29][30].
Ondersteuning Herita vzw en Lokale Erfgoedbeleid
Er is significante steun geboden aan Herita vzw [9][25][31][32][33][34][7][35], waarmee de regering haar belofte nakomt om erfgoed te waarderen en het publieke werk te stimuleren. Initiatieven zoals de Visienota 'lokaal onroerenderfgoedbeleid' [36][37][28] en de toekenning van werkingssubsidies [22][38] duiden op een actieve stimulering van lokale overheden om een eigen erfgoedbeleid te voeren.
Bevordering van Samenwerking en Integratie
Het voorontwerp van decreet over Vlaamse erfgoednetwerken [24][10][11][26][39] heeft als doel om samenwerking binnen de erfgoedzorg te versterken en de Vlaamse erfgoedidentiteit te bevorderen.
Conclusie
De Vlaamse Regering heeft door haar beslissingen aangetoond commitment te hebben aan de beloftes uit het regeerakkoord betreffende onroerend erfgoed. Er is inspanning geleverd voor digitalisering, het faciliteren van premie- en subsidie aanvragen, het versterken van de handhaving, en het ondersteunen van lokale initiatieven en Herita vzw als centrale middenveldorganisatie inzake erfgoed. Echter, zonder concrete meetbare resultaten is het moeilijk om een definitieve conclusie te trekken over de volledige mate van naleving.
Details
Referenties
[0] : (2022-10-28) Plan Vlaamse Veerkracht: investeringen onroerend erfgoed[1] : (2021-04-02) Plan Vlaamse Veerkracht: besteding toegewezen middelen beleidsveld Onroerend Erfgoed
[2] : (2021-05-21) Plan Vlaamse Veerkracht: dossier 99
[3] : (2021-03-31) Strategische Visienota Cultureel Erfgoed
[4] : (2022-02-25) Plan Vlaamse Veerkracht: Besteding middelen beleidsveld Onroerend Erfgoed
[5] : (2021-07-09) Plan Vlaamse Veerkracht: Operationalisering integratie erfgoeddatabanken
[6] : (2021-12-03) Plan Vlaamse Veerkracht: besteding middelen beleidsveld Onroerend Erfgoed
[7] : (2022-12-02) Plan Vlaamse Veerkracht: Subsidie restauratie kasteeldomein Heers
[8] : (2021-03-19) Plan Vlaamse Veerkracht: ontwikkeling, uitrol en beheer en exploitatie van het Vlaams Vastgoed Informatie Platform
[9] : (2023-12-08) Samenwerkingsovereenkomst Herita vzw 2024
[10] : (2023-09-08) Ontwerpdecreet over Vlaamse erfgoednetwerken
[11] : (2023-11-23) Bekrachtiging en afkondiging decreet over Vlaamse erfgoednetwerken
[12] : (2020-12-11) Wijziging aanvraagprocedures voor erfgoedpremies en meerjarenpremieovereenkomsten
[13] : (2022-03-25) Stand van zaken afbouw wachtlijst restauratie- en erfgoedpremies en bijsturing premiestelsel onroerend erfgoed
[14] : (2022-05-20) Actualisering beleidsvisie betreffende ‘Het Vlaamse beleid voor het borgen van immaterieel erfgoed’
[15] : (2023-12-22) Ontwerpdecreet voorkooprecht topstukken
[16] : (2020-07-17) Schorsen aanvraagmogelijkheden erfgoedpremies bijzondere procedure
[17] : (2023-06-09) Voorontwerp decreet voorkooprecht topstukken
[18] : (2020-10-16) Schorsen aanvraagmogelijkheden erfgoedpremies bijzondere procedure
[19] : (2020-07-17) Overdracht opdrachten rekrutering en selectie VLM en OE naar Ago
[20] : (2022-10-14) Erfbelasting betalen met cultuurgoederen: wijzigingsdecreet
[21] : (2023-06-30) Erfbelasting betalen met cultuurgoederen: wijziging uitvoeringsbesluit decreet bescherming roerend cultureel erfgoed van uitzonderlijk belang
[22] : (2023-09-29) Erfgoedronde 2024-2028: werkingssubsidies cultureel-erfgoedorganisaties
[23] : (2022-07-08) Uitvoeringsbesluit Cultuurerfgoeddecreet
[24] : (2023-05-12) Voorontwerp van decreet over Vlaamse erfgoednetwerken
[25] : (2022-12-02) Samenwerkingsovereenkomst 2023 Herita vzw
[26] : (2023-09-08) Uitvoeringsbesluit decreet Vlaamse erfgoednetwerken
[27] : (2020-10-30) Wijziging Onroerenderfgoedbesluit: aanvraagprocedures voor erfgoedpremies en meerjaren-premieovereenkomsten
[28] : (2022-06-03) Wijziging Onroerenderfgoedbesluit
[29] : (2022-06-10) Wijziging Onroerend-erfgoeddecreet: uitvoering visienota lokaal onroerend erfgoedbeleid (en toekenning gewestelijke beboetingsbevoegdheid)
[30] : (2023-05-26) Voorontwerp van decreet over de bovenlokale cultuurwerking
[31] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidie Herita vzw voor haar rol als National Trust van Vlaanderen
[32] : (2022-12-02) Plan Vlaamse Veerkracht: Subsidie aan Herita vzw voor financiering actieplan 2022-2025 abdijsite Herkenrode
[33] : (2022-02-25) Plan Vlaamse Veerkracht: Kasteeldomein van Heers (akte tot vestiging van een erfpachtrecht en akte overeenkomst uitvoeren herstelmaatregelen)
[34] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidie Herita vzw voor restauratieve werken aan het kasteel van Horst
[35] : (2022-04-29) Meerjarige beheersovereenkomst 2022-2024 vzw Ons Erfdeel
[36] : (2021-02-26) Visienota 'lokaal onroerenderfgoedbeleid'
[37] : (2021-11-19) Wijziging Onroerend-erfgoeddecreet: uitvoering visienota lokaal onroerend erfgoedbeleid (en toekenning gewestelijke beboetingsbevoegdheid)
[38] : (2020-10-16) Financiering infrastructuurproject Bourlaschouwburg Antwerpen
[39] : (2020-09-18) Wijziging aanvraagprocedures voor erfgoedpremies en meerjarenpremieovereenkomsten